Stresstest voor voedingsketen door oorlog in Oekraïne

Na de schaarste aan grondstoffen en de stijgende kosten tijdens de pandemie leek de voedingsketen zich eindelijk enigszins te herstellen. Maar sinds de uitbraak van de oorlog in Oekraïne is rendabel produceren voor veel voedingsbedrijven opnieuw zeer moeilijk geworden. Het gevolg van deze crisis is een stresstest voor de volledige voedingsketen.

Productie in het gedrang

Uit een bevraging van Fevia blijkt meer dan de helft van de respondenten te kampen met bevoorradingsproblemen. Het leidt nu al (of zeer binnenkort) tot aangepaste productsamenstellingen bij 70% van de leden. In die omstandigheden zal 40% van de voedingsbedrijven hun productie in de komende weken moeten terugschroeven of zelfs stopzetten.

Rendabiliteit op dieptepunt

De voedingsindustrie mag zich in 2021 wel wat hersteld hebben van het rampjaar 2020 (omzet +13,1%, investeringen +9,2% en export +11,7%), de rendabiliteit van de Belgische voedingsbedrijven bleef op een historisch dieptepunt van 2,8% steken. Aangezien dit een gemiddelde is, is het duidelijk dat rendabel produceren voor heel wat bedrijven niet mogelijk is.

Oorlog als brandversneller

Tijdens de pandemie was er al een tekort aan grondstoffen en werden die grondstoffen samen met energie, verpakkingen en transport ook nog eens fors duurder. Eind 2021 zag de situatie er echter weer beter uit, maar nauwelijks enkele maanden later viel Rusland Oekraïne binnen. Opnieuw schoten de kosten pijlsnel omhoog. Zo steeg de prijs van tarwe met meer dan 50% en dreigen tekorten voor zonnebloemolie, bloem en verpakkingen.

Als de voedingssector die kosten niet kan doorrekenen, is het nauwelijks nog rendabel om verder te produceren. En daar knelt het schoentje. Grootwarenhuisketens staan nauwelijks open voor prijsstijgingen, klinkt het bij Fevia.

Nood aan steun

In een context waarin de mondiale toeleveringsketen verstoord is, een grondstoffenschaarste dreigt door slechte oogsten en energiefacturen ongezien hoog zijn, zijn dringende maatregelen nodig vanuit de overheid. Een aanpassing van de energiefactuur bijvoorbeeld, of een tijdelijke afwijking van de etiketteringswetgeving. Zo kunnen producenten tekorten opgevangen met alternatieve grondstoffen die wel beschikbaar zijn. Van de afnemers vragen de voedingsbedrijven dan weer begrip, door de kostenstijgingen mee in aanmerking te nemen en geen logistieke boetes op te leggen wanneer tijdige leveringen niet mogelijk zijn.

“Deze steun en flexibiliteit zijn een absolute noodzaak om de stresstest te doorstaan waar de gehele voedingsketen momenteel mee wordt geconfronteerd”, aldus Bart Buysse, CEO van Fevia.

Bron: Fevia