Het stikstofakkoord is er eindelijk

Na maanden onderhandelen heeft de Vlaamse regering eind februari eindelijk een consensus bereikt in het stikstofdossier. In landbouwsector zijn de ongerustheid en de onduidelijkheid over de stikstofdeal echter groot.

Schadelijke stikstofuitstoot aanpakken

Eerst even terug in de tijd. De landbouw, mestverwerking en de industrie in ons land stoten momenteel veel te veel stikstof en ammoniak uit. En dat is slecht voor de natuur en ongezond voor de mens.

Om de stikstofbelasting en bijhorende impact op beschermde natuur drastisch te doen dalen, had de Vlaamse regering tegen eind 2021 een duidelijk regelgevend kader, en bijhorende compensatiemaatregelen voor boeren, beloofd. Die deadline werd niet gehaald en na lang onderhandelen werd pas eind februari van dit jaar een consensus bereikt over de aanpak van de stikstofuitstoot. Al is lang niet iedereen, en in het bijzonder de sector zelf, het eens met het uitgewerkte stikstofbeleid.

Het stikstofakkoord in grote lijnen

De volledige stikstofdeal hier in detail beschrijven, zou ons te ver leiden. Daarom de voornaamste punten op een rij:

De meest vervuilende, zogenaamde ‘rode’ bedrijven zullen moeten stoppen tegen 2025. Die ongeveer 40 bedrijven krijgen daarvoor een vergoeding. Een 120-tal ‘donkeroranje’ bedrijven krijgt de kans om tegen 2026 vrijwillig te stoppen.
Varkens- en pluimveebedrijven waarvan de stallen nog niet zijn uitgerust met luchtwassers om de ammoniakuitstoot te beperken, moeten de stikstofuitstoot met 60% verlagen tegen 2030.
De varkensstapel moet met 30% inkrimpen tegen 2030.
Voor kleinschalige en biologische landbouwbedrijven wordt een correctiemechanisme voorzien.
Jonge boeren krijgen extra steun om te investeren in emissiereductietechnieken.
Voor waardevolle natuurgebieden zal vanaf 2028 een meststop gelden.

Gemengde reacties

De Vlaamse regering voorziet 3,6 miljard euro voor de uitvoering van het stikstofplan. Het grootste deel van dit gigantische bedrag zal gaan naar de compensatie voor de boeren. De aangekondigde maatregelen en bijhorende compensaties lokken echter gemengde reacties uit. De Boerenbond spreekt over contractbreuk, het Algemeen Boerensyndicaat maakt zich zorgen over de compensaties voor de boeren en ook Bond Beter Leefmilieu reageert voorzichtig op de plannen om de stikstof in de lucht te verlagen.

Wordt vervolgd

Dat er nu een politiek akkoord is, betekent niet dat ook de wetteksten al klaar zijn. Eerst worden alle maatregelen nog beoordeeld en doorgerekend in een plan-milieueffectenrapport. Daarna start een openbaar onderzoek, waarbij opmerkingen vertaald kunnen worden in bezwaarschriften. Pas daarna kan de Vlaamse regering de Programmatorische Aanpak van Stikstof (PAS) definitief goedkeuren en de regelgeving uitwerken. Ondertussen geldt een overgangsregeling waarbij vergunningen die aflopen in 2022 verlengd worden met 18 maanden.